Wat is een opiniestuk?

Heb jij uitgesproken gedachten over een bepaald onderwerp en wil je deze gedachten graag delen? Een opiniestuk is een artikel (online, in een tijdschrift of in een krant) waarin voornamelijk de mening van de schrijver over een bepaald onderwerp weergegeven wordt.

Met een goed geschreven opiniestuk stuur je de lezer in een bepaalde denkrichting. Wil jij het zelfvertrouwen krijgen om een door jou geschreven artikel (online) te plaatsen? Of publiceerde je al eerder teksten, maar wil je je verder bekwamen in het schrijven ervan? Lees dan zeker verder en ontdek onze tips die duidelijk maken wat een opiniestuk is en hoe je een dergelijk stuk succesvol schrijft.

1. Het onderwerp kiezen

In een opiniestuk kun je schrijven over dingen die iedereen al weet, maar dan haken lezers snel af. Je kunt ook schrijven over dingen die alleen jíj weet, maar dan loop je het risico dat het de meeste andere mensen helemaal niks interesseert.

Je boeit lezers het meest als je schrijft over iets dat iedereen al weet, maar waar jij een unieke en misschien zelfs tegendraadse kijk op hebt. Kies voor een onderwerp waar je al veel vanaf weet en waar je nog meer over wil onderzoeken.

2. Het doel van het opiniestuk bepalen

Wat wil je precies bereiken met je artikel? Wil je een anekdote vertellen met aansluitend de moraal van het verhaal? Wil je laten weten wat jouw oplossing is voor een actueel probleem? Wil je een moeilijk onderwerp begrijpelijk en inzichtelijk maken voor iedereen? Of wil je zeggen wat iedereen denkt maar niet uit durft te spreken?

3. Het belang van de eerste zinnen

Een goed opiniestuk kenmerkt zich door de eerste regels: hiermee maak je lezers nieuwsgierig om ervoor te zorgen dat ze verder lezen. Geef dus niet meteen een samenvatting van wat er in het artikel aan bod komt!

Wat je wél kunt doen, is:

• Een interessant stukje van je verhaal vertellen (zonder iets te vertellen over het einde).
• Iets onthullen over een ontdekking die je hebt gedaan (maar nog niet vertellen hoe je daar achter kwam).
• Een interessante vraag stellen (die je pas verderop in je artikel beantwoordt).
• Een tipje van de sluier over je conclusie oplichten (maar nog niks zeggen over de feiten waarop je die conclusie baseerde).

Het is belangrijk om je doelgroep te kennen. Verplaats jezelf in de lezer en vraag jezelf af hoe jíj nieuwsgierig wordt.

4. Gooi het eruit!

De eerste versie van je artikel hoeft niet perfect te zijn. Sterker nog, je eerste versie moet eigenlijk bestaan uit alle mogelijke informatie die je over het onderwerp kunt bedenken, in willekeurige volgorde op papier gezet.

Denk aan alles wat je zelf al weet over het onderwerp, zet het op papier zodat je het later niet kunt vergeten. Noteer wat je er in de media over tegenkomt, misschien brengt het je op nieuwe ideeën. Noteer ten slotte ook wat je denkt en voelt tijdens het schrijven, zodat je lezers straks weten vanuit welk perspectief jij het onderwerp bekijkt.

5. De ruwe versie

Nu je al deze informatie op papier hebt staan, ga je wegstrepen welke stukjes je bij nader inzien toch niet wil gebruiken in je opiniestuk. Doe dit vanuit je gevoel: wat vind je boeiend en wat niet?

Rangschik daarna de overgebleven informatie in een logische volgorde en verbindt associaties, ideeën en gedachten met elkaar.

Lukt dit even niet meer? Soms is tijdelijk afstand nemen het beste dat je kunt doen. Stel jezelf daarna de vraag: “Wat wil ik nu precies duidelijk maken?” en laat het antwoord op die vraag als een rode draad door je artikel heen lopen.

Het artikel hoeft qua zinsopbouw ook nu nog niet perfect te zijn, het gaat om de ruwe opbouw.

6. Herschrijven tot overtuigend artikel

Dan komt nu de lastigste klus, het gedeelte waarin het meeste werk en waarschijnlijk de meeste tijd gaat zitten: herschrijven.

Alle stukjes informatie, alle achter elkaar gezette zinnen uit de ruwe versie knip, plak en verweef je tot een interessant en duidelijk stuk. Een overtuigend opiniestuk moet namelijk met zo weinig mogelijk woorden precies dát duidelijk maken wat je kwijt wil. Overtuigend schrijven doe je door boeiend, beknopt en helder te schrijven.

7. Schrijf boeiend

Als een opiniestuk boeiend geschreven is, blijft de lezer tot aan het eind gefascineerd lezen. Boeiend schrijven begint met het verzorgen van een aantrekkelijke inleiding. Lezers beoordelen een tekst aan de hand van het gevoel dat ze er na het lezen aan overhouden. Een verrassende piek en een bijzonder inzicht aan het eind laten de lezer meestal tevreden achter. Als een opiniestuk radicaal is en het je kwetsbaarheden onthult, is het altijd de moeite van het lezen waard.

8. Schrijf beknopt

Beknopt schrijven is schrijven zonder gebruik te maken van vulwoorden. Dat zijn overbodige woorden die niks toevoegen aan de tekst en die er voor zorgen dat de lezer extra werk heeft tijdens het lezen. Een voorbeeld zijn bijvoeglijke naamwoorden: gebruik deze alleen als ze écht een belangrijk detail toevoegen. Door onnodige woorden te verwijderen wordt je tekst korter, duidelijker en minder saai, waardoor er minder lezers afhaken. Voor een vlotte leesbaarheid let je op het juiste gebruik van interpunctie en het plaatsen van witruimtes tussen de verschillende alinea’s.

9. Schrijf duidelijk

Als je duidelijk schrijft, volgt je lezer makkelijker wat je te vertellen hebt en wat je gedachten zijn. Een paar tips:

• Vermijd ingewikkelde zinnen. Concreter betekent duidelijker.
• Vermijd lange zinnen. Bij lange zinnen moeten de hersenen veel details en feiten met elkaar combineren. Hierdoor wordt het lastiger om een complex vraagstuk te begrijpen. Vervang het woordje ‘en’ in een lange zin door een punt.
• Gebruik niet alleen voorbeelden, maar ook tegenvoorbeelden. Een voorbeeld verbetert de duidelijkheid van wat je wil zeggen. Ook geeft een voorbeeld betekenis aan abstracte woorden. Met een tegenvoorbeeld kun je dan weer duidelijk maken wat je net niét bedoelt.
• Woorden als ‘dat wil zeggen’ en ‘met andere woorden’ geven aan dat je het voorgaande wil verduidelijken. Het is beter deze woorden niét te gebruiken en de eraan voorafgaande zin zodanig te herschrijven dat die geen verdere uitleg nodig heeft.

10. Feedback vragen

Je opiniestuk is af en wat jou betreft klaar om te plaatsen. Wil je weten of jouw aanpak bij het schrijven werkt? Vraag dan feedback! Dat is de beste manier om je werk te verbeteren.

Vraag mensen die lijken op mensen uit je beoogde lezerspubliek simpelweg om een cijfer ter beoordeling. Ook kun je vragen of ze passages aan willen geven die erg aanspreken of juist niet. Vraag aan de lezer of hij iets mist, of er vragen onbeantwoord blijven.

Kun je je vinden in de kritiek, op- of aanmerkingen? Pas dan je artikel aan. En jijzelf kunt natuurlijk ook uitstekend feedback geven. Laat het artikel even rusten en kijk er daarna nog eens naar door de ogen van een lezer in plaats van door die van een schrijver.

Hulp nodig?

Zoals je ziet komt het schrijven van een opiniestuk niet alleen neer op de keuze voor een bepaalde stijl. Het is belangrijk om je gedachten zo te formuleren dat ze de lezer beïnvloeden. Door beter te schrijven leer je ook overtuigender te communiceren.

Kun je wel wat hulp gebruiken op het gebied van communicatie? Wil je jouw lezers laten weten waar je voor staat? Neem dan contact met ons op of bel 020-3455088. Wij focussen ons op maatschappelijke issues en zijn altijd op zoek naar de achtergrond van elk verhaal.

Begrippenlijst