Brandbrieven kunnen maar beter binnenskamers blijven

Al helpt irritatie in corporate reactie ook niet mee

‘Ai, dat doet pijn’. Dat hebben medewerkers (en niet alleen de topbestuurders) van ABN AMRO wellicht gedacht toen eerder deze week een deel van een anonieme brief op de voorpagina van het FD verscheen¹. Gerommel en onvrede in een organisatie is nooit leuk. En als het ook nog via de media uitgevochten wordt, dan weet je dat er eigenlijk alleen maar verliezers zijn.

Organisaties zijn voortdurend in ontwikkeling. Dat moeten ze ook wel om goed te kunnen anticiperen op een veranderende buitenwereld. Dat geldt voor banken, voor publieke organisaties en ook voor bijvoorbeeld het Nederlands voetbal elftal. En verandering, of het nu een evolutie of een revolutie is, zal niet altijd door iedereen op eenzelfde manier worden omarmd. Niet iedereen zal gelukkig zijn met de besluiten die genomen worden. Dat is nou eenmaal inherent aan verandering. Waarbij het natuurlijk wel van groot belang is dat de gewenste verandering op een zorgvuldige wijze en binnen de “muren” van de organisatie goed wordt gerealiseerd en worden toegelicht en uitgelegd. Dat vereist geduld, dialoog, feedback en tegenspraak; soms drie stappen vooruit en dan weer twee stappen achteruit.

En als het dan tegenzit, dan maar even pas op de plaats. Een brandbrief als in het voorbeeld van ABN AMRO is een paardenmiddel, er vanuit gaande dat de brief in FD echt is. En als deze dan intern op de juiste plek aankomt, is er nog van alles mogelijk. Een dergelijke brief – anoniem en wel – delen met media is een stap te ver en richt in veel gevallen meer schade aan dan aanvankelijk werd gedacht. Het brengt een constructieve dialoog niet dichterbij en draagt niet bij aan het broodnodige vertrouwen om samen tot oplossingen te komen.  Dat kan toch niet de bedoeling zijn geweest.

Irritatie ventileren over een brandbrief via de media in een corporate reactie draagt ook niet wezenlijk bij aan een oplossing. Niet aan het oplossen van het veronderstelde probleem, maar ook niet aan de reputatie van een bedrijf. Voor de organisatie zelf is het verstandig om de signalen serieus te nemen en dat als zodanig ook te communiceren. Niet meer en niet minder. Want of je nu gelijk hebt of niet, de aanval is in dit geval mogelijk niet de beste verdediging. Bij het publiek sta je na het lezen van de brandbrief op sympathiepunten al 2-0 achter. Door publiekelijk het gevecht aan te gaan win je helaas maar zelden punten terug.

De uitnodiging van President Commissaris Tom de Swaan aan medewerkers voor een gesprek lijkt in deze casus wel een goede eerste stap. In de hoop dat hij als toezichthouder de medewerkers die hieraan gehoor geven, ook de verzekering kan geven dat er daadwerkelijk naar hen geluisterd wordt en zij niet naderhand op hun uitlatingen afgerekend gaan worden.

¹ Lees de berichtgeving over de brandbrief hier of hier bij een andere (openbaar toegankelijke) bron.