De Dag voor de Rechten van de Mens - Reducing Inequalities and Advancing Human Rights
Sinds 1950 staat 10 december in het teken van de Dag voor de Rechten van de Mens: de dag waarop de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens (UVRM) door de Verenigde Naties (VN) werd aangenomen. Dit jaar vestigt de VN met het thema “Reducing inequalities and Advancing human rights” de aandacht op gelijkheid.
De Dag voor de Rechten van de Mens staat al jaren trots op onze Issuekalender. Issuemakers wil op deze dag stil staan bij de universele mensenrechten van eenieder en daarnaast het verleden, het nu en de toekomst van mensenrechten bespreken.
Het ontstaan van de eerste mensenrechtenverklaring
Op 10 december 1948 werd de UVRM door de VN aangenomen. De besprekingen over de tekst van de verklaring vonden van januari 1947 tot 10 december 1948 in New York, Genève en Parijs plaats. Eleanor Roosevelt, de echtgenote van de Amerikaanse president, speelde een belangrijke rol in de totstandkoming van de UVRM. Zo drong zij aan op een niet-bindende verklaring die door veel landen gesteund zou worden. Deze universaliteit is uiteindelijk gelukt: alle lidstaten van de VN hebben de UVRM aanvaard en verwijzingen naar de verklaring zijn in grondwetten van meer dan 90 landen terug te vinden. Sinds de totstandkoming van de UVRM heeft de VN meer dan 300 verdragen en verklaringen op het gebied van mensenrechten aangenomen, die veelal wél bindend zijn voor de lidstaten. Het document is te lezen in meer dan 500 talen en daarmee is de verklaring het meest vertaalde document ter wereld.
Mensenrechten in Nederland
Het thema van dit jaar – Reducing Inequalities and Advancing Human Rights – is gerelateerd aan het eerste artikel van de UVRM. In dit artikel staat het volgende: “Alle mensen worden vrij en gelijk in waardigheid en rechten geboren.”. Gelijkheid en het verbod op discriminatie vormen de kern van mensenrechten. Het is daarom niet gek dat de VN in 2021 met de slogan “All Human, All Equal” hierop focust: door de oneerlijke verdeling van vaccinaties voor COVID-19 is de kloof tussen rijke en arme landen zichtbaarder en groter geworden. Vanwege de financiële- en de gezondheidscrises van de afgelopen tijd lopen miljoenen jongeren het risico te maken te krijgen met de schadelijke effecten van toenemende ongelijkheid en armoede.
De VN wil de ongelijkheid aanpakken door onze economie op mensenrechten te laten draaien. Dit houdt in dat macht, middelen en mogelijkheden eerlijker gedeeld worden en niet in handen zijn van een handvol dominante staten. Volgens de VN staan mensenrechten centraal in het beter, eerlijker en duurzamer maken van maatschappijen.
Ook bij Issuemakers staan mensenrechten en maatschappelijke impact hoog in het vaandel en daarom werk(t)en wij graag voor opdrachtgevers met hetzelfde ideaal, zoals Tony’s Chocolonely, WomenINC en FMO Bank.
Waar gaat het heen met de mensenrechten?
Waar dit jaar de focus van de VN met de Dag voor de Rechten van de Mens op gelijkheid ligt, lag dit in voorgaande jaren op opkomen voor mensenrechten. De vorige thema’s waren: “Recover Better – Stand Up for Human Rights” (2020), “Youth Standing Up for Human Rights” (2019) en “Stand Up for Human Rights” (2018). De vraag rijst welk thema de dag in de toekomst zal krijgen en welk mensenrechten issue dan de aandacht van de VN grijpt.
Het magazine Wordt Vervolgd van Amnesty International heeft deze vraag in het artikel “De toekomst van de mensenrechten” uitgebreid beantwoord. De onderzoekers van het magazine hebben door middel van een enquête aan 40 experts gevraagd wat de belangrijkste issues op het gebied van mensenrechten in de toekomst worden. Hun visie: klimaatverandering en armoede en (economische) ongelijkheid. Deze twee issues liggen in elkaars verlengde en versterken elkaar. Klimaatverandering zal leiden tot een grote stroom aan migranten en vluchtelingen (lees ook ons blog “De ‘klimaatvluchteling’: een (nog) niet bestaand issue”), wat, volgens de experts, meer ongelijkheid en armoede veroorzaakt, meer racisme en discriminatie, groei van extreemrechts en onderdrukking door staten.
De UVRM biedt volgens meer dan de helft van de experts te weinig mogelijkheden om deze problemen op te lossen. Vooral het feit dat de verklaring niet-bindend is wordt als reden genoemd, samen met het gebrek aan kracht van de VN om naleving van de rechten af te dwingen. Hoewel de UVRM de VN niet veel mogelijkheden geeft om dreigingen voor mensenrechten tegen te gaan, vinden de meeste experts toch dat de VN deze rol op zich moet blijven nemen. Anderen wijzen echter naar de beperkte macht van VN en hopen dat invloedrijke staten in de toekomst zelf opstaan tegen mensenrechtenschendingen. Ook wordt de EU als potentiële belangrijke actor genoemd om schendingen tegen te gaan.
Welk issue wordt volgens jou het meest belangrijk op het gebied van mensenrechten? En hoe denk jij dat Nederland dit issue kunnen managen?
