De stem van de minderheid - Workshop Deep Democracy

Bij Issuemakers vinden wij het belangrijk om onszelf te blijven ontwikkelen, zodat we optimaal kunnen blijven adviseren en samenwerken. In het kader van deze zelfontwikkeling hebben wij als team de workshop ‘Deep Democracy’ gevolgd. De workshop werd gegeven door Amir Nazar, een bestuurs- en veranderdeskundige in de publieke sector, die zichzelf voorstelde als facilitator op het gebied van een dialoog.

Ondanks het feit dat de naam het wellicht impliceert, ging de workshop niet over democratie in de letterlijke zin van het woord. De workshop ging over het diepere gesprek: hoe de stem van de minderheid meegenomen kan worden in de besluitvorming. Het thema van de workshop was: “In order to make peace, make war”. Dit wekte bij veel collega’s hun interesse, aangezien het zo anders is dan de traditionele manier van besluitvorming, waar vaak de harmonie en verbinding wordt gezocht.

Volgens Amir ligt de sleutel tot succes in het luisteren naar de stem van de minderheid. Alleen zo krijg je alle neuzen dezelfde kant op. Het is namelijk juist die minderheid die uiteindelijk kan gaan saboteren. Deze “sabotagelijn” kent meerdere fases. De eerste fase zijn de onderlinge grapjes van de minderheid over de besluiten van de meerderheid, de laatste fase is oorlog tussen de minderheid en de meerderheid. Amir legde uit dat de meerderheid haar wil wel op kan leggen aan de minderheid en hen de mond kan snoeren, maar dat de stem van de minderheid hiermee niet verdwijnt. Deze stem verdwijnt onder de oppervlakte en juist daar krijgt ze de ruimte om verder te groeien. En zoals de meeste zaken die in het water verdwijnen, komen ook die stemmen uiteindelijk weer boven drijven. Het is juist zaak om de conflicten te erkennen en de oplossing te zoeken in het conflict. Het sleutelwoord hierbij is luisteren.

Binnen Issuemakers herkennen wij dit proces. Het is echter moeilijk is om naar alle stemmen binnen het besluitvormingsproces te luisteren. Is elke mening immers evenveel waard? Welke rol speelt hiërarchie in deze besluitvorming? Amir heeft ons handvatten gegeven om deze vraagstukken in de toekomst anders aan te vliegen. Het belangrijkste punt van dit advies is dat het noodzakelijk is om alle invalshoeken, meningen en perspectieven te verzamelen. Want de wijsheid van de minderheid- ook als die maar van één persoon afkomt – kan óók waardevol zijn. Het is daarom zaak om ook die wijsheid mee te nemen in de besluitvorming. Feit is dat er uiteindelijk er toch een besluit genomen moet worden en waarschijnlijk niet iedereen het er mee eens zal zijn. In die situatie is het enerzijds belangrijk om te benadrukken dat er een meerderheid is die de besluiten neemt en anderzijds is het essentieel is om te vragen wat de minderheid nodig heeft om wél mee te gaan in het gekozen besluit.

De kern van deze workshop was om conflicten niet te mijden, maar om deze juist aan te gaan. Zo kan er een samenwerking ontstaan die uiteindelijk succesvoller is dan een samenwerking met sluimerende conflicten. Deze nieuwe invalshoek is relevant voor ons, maar ook voor onze opdrachtgevers, omdat het de mogelijkheid biedt om samen met alle betrokkenen tot een duurzame samenwerking te komen