Nederlanders maken zich vooral zorgen over issues die dichtbij huis liggen

Amstelveen, 21 juni 2023

Nederlanders maken zich op dit moment vooral zorgen over issues die dichtbij huis liggen zoals de stijgende kosten van het eerste levensonderhoud, de hoge energieprijzen, de toenemende instroom van asielzoekers, de beschikbaarheid van woningen, de verharding en verhuftering van de samenleving en de betaalbaarheid van de zorg. Ook geeft 1 op de 3 Nederlanders aan dat ze zich zorgen maakt over klimaatverandering en de CO2-uitstoot en over het afnemend vertrouwen in overheid en politiek. Een vijfde maakt zich zorgen over de veiligheid in Europa en de oorlog die in Oekraïne speelt, dit kwam veel naar voren bij het spontaan noemen van issues waar men zich zorgen om maakt.

De meeste issues zijn – volgens de respondenten – door de overheid en politiek veroorzaakt en moeten ook door hen worden opgelost. Opvallend daarbij is dat 54% aangeeft dat het afnemend vertrouwen in politiek en overheid veroorzaakt is door de media en dat de media dit issue ook moet oplossen. Dit zijn enkele resultaten van de Issuemonitor 2023 dat begin juni uitgevoerd is door DirectResearch en Issuemakers.

Meeste zorgen

Nederlanders maken zich het meeste zorg over:

• Stijgende kosten van eerste levensonderhoud – 30%
• Toenemend geweld (tegen hulpverleners) – 29%
• Opwarming van de aarde/CO2/gevolgen klimaatverandering – 27%
• Toenemende instroom door asielzoekers – 25%
• Verharding/verhuftering van de samenleving – 16%
• Criminaliteit en veiligheid van Nederlandse samenleving – 14%
• Beschikbaarheid van woningen – 12%
• Betaalbaarheid en toegankelijkheid van de zorg (ook ouderenzorg) – 11%
• Vertrouwen in politiek en overheid – 9%
• Hoge/stijgende energieprijzen – 7%
• Tekort aan personeel (in o.a. zorg en onderwijs) – 7%

Oorzaak van problemen

• Voor de meeste van deze top-issues geven respondenten aan dat de overheid vooral de oorzaak is:
  • Betaalbaarheid en toegankelijkheid zorg (58%)
  • Beschikbaarheid van woningen (65%)
  • Hoge/stijgende energieprijzen (43%)
  • Criminaliteit en veiligheid van de Nederlandse samenleving (39%)
  • Tekort aan personeel (o.a. zorg en onderwijs) (46%)
  • Stijgende kosten eerste levensonderhoud (37%)
  • Toenemende instroom asielzoekers (46%)

Al deze issues moeten in de visie van het merendeel van de respondenten ook opgelost worden door de overheid.

• Burgers en consumenten waren volgens de respondenten verantwoordelijk voor het toenemend geweld (61%) en de verharding en verhuftering van de samenleving (54%). Het toenemend geweld moet opgelost worden door de overheid, de verharding door de burgers zelf.
• De opwarming van de aarde is volgens de respondenten veroorzaakt door het bedrijfsleven (31%); dit issue moet echter volgens de respondenten vooral opgelost worden door de overheid.
• De media zijn volgens 54% van de respondenten debet aan het afnemend vertrouwen in overheid en politiek en moet dit issue volgens de respondenten ook zelf oplossen.

Stellingen

In het onderzoek zijn ook een aantal stellingen voorgelegd. De respondenten waren uiterst eensgezind over het merendeel van de stellingen:

• Mensen luisteren niet meer naar elkaar (80%),
• In Nederland hebben we een handhavingsprobleem (78%)
• De politiek moet sneller zelf besluiten nemen (74%)
• Vluchtelingen moeten zo snel mogelijk aan het werk worden gezet (69%)
• Iedereen verdient een kans in Nederland (63%)

Iets minder eensgezind waren de respondenten over de volgende stellingen:

• De overheid moet zeggenschap krijgen om bepaalde sociale media apps te kunnen afsluiten (46%)
• Bedrijven die slecht zijn voor het milieu moeten weg uit Nederland (44%)
• De Nederlandse vlag is heilig en misbruik moet bestraft worden (41%)
• Stemmen moet verplicht worden (39%)

De respondenten waren het meestal oneens met onderstaande stellingen

• De politiek luistert te veel naar de Nederlandse burgers (77%)
• Het onderscheid tussen platteland en stad bestaat niet (71%)
• Bedrijven die geen maatschappelijke rol spelen hebben geen bestaansrecht (51%)

Issuemonitor

De Issuemonitor 2023 werd dit jaar op verzoek van Issuemakers uitgevoerd door DirectResearch onder een representatieve steekproef van 1010 respondenten. De respondenten kregen een lijst van 50 veel voorkomende issues voorgelegd waarbij ze konden aangeven over welke issues ze zich zorgen maakten, wie dit issue veroorzaakt en wie dit issue zou moeten oplossen. Mayke van Keep, Managing Partner Issuemakers: “ De Issuemonitor geeft ons een goed overzicht van de issues die spelen en hoe Nederlanders hier tegen aan kijken. Deze inzichten kunnen we goed gebruiken bij het adviseren van onze opdrachtgevers.”