Kristof Franse over de communicatie van GGD GHOR Nederland in coronatijd: “Hoe word je een geoliede machine op een onderwerp dat zich beperkt laat voorspellen of sturen?”

De coronacrisis heeft grote impact gehad op het werk van veel mensen. Zo ook op dat van Kristof Franse, Manager Communicatie & Public Affairs bij GGD GHOR Nederland. Door de coronacrisis veranderde onder andere zijn rol binnen zijn groeiende communicatieteam. Kristof vertelde ons over de veranderingen op de communicatieafdeling, de ontwikkeling van de rol van de GGD en de uitdaging om een team te smeden in coronatijd.

Hoe veranderde jullie werk tijdens de coronacrisis?

“We gingen vanuit relatief in de luwte naar vol in de spotlights, met alle consequenties van dien. Alles wat je doet ligt ineens onder een vergrootglas. Je wordt opeens extreem veel gevraagd door alle media. Met de 25 GGD’en, onze leden, die opeens ook allemaal onder hetzelfde vergrootglas liggen en die ook op zoek zijn naar handelingsperspectief. De verbinding met onze leden is de afgelopen maanden veel duidelijker en sterker geworden. We hebben onder andere een app-groep met meer dan honderd GGD communicatiecollega’s waar we non-stop met elkaar aan het schakelen zijn. Dat was er niet voor corona. Die verbinding is volledig veranderd, heel positief vind ik dat.

GGD GHOR Nederland is nu opdrachtnemer van het Ministerie van VWS. Maar in de basis zijn wij de belangenbehartiger van de zelfstandig opererende GGD’en. De perceptie is vaak dat wij  de holding zijn en de GGD’en filialen, maar dat is niet het geval. Zij zijn autonome organisaties, sterk verbonden met hun eigen regio. Namens de GGD’en coördineren wij nu een aantal grote opdrachten. Wij organiseren de landelijke schil voor bron- en contactonderzoek, het corona callcenter voor testafspraken, wij zijn betrokken bij de ontwikkeling van de app en de XL-teststraten en wij vervullen straks ook een rol bij het vaccineren. Want sommige dingen kun je niet organiseren op het niveau van een individuele GGD. Dus enerzijds is onze rol ongelooflijk anders geworden, anderzijds is al tachtig jaar onze core business het verbinden van GGD’en naar landelijk niveau. Dit gebeurt nu op een heel andere schaal en is veel zichtbaarder, maar het is niet nieuw voor ons.”

Hoe ga je als communicatieafdeling om met al die snelle ontwikkelingen?

“Eerst had ik zeven mensen in mijn team. Op een communicatieafdeling ben je meestal meewerkend voorman, dan draai je gewoon mee. Het manager zijn is dan geen fulltime baan. Dus met die insteek ben ik de coronacrisis ingerold. We begonnen met twee mensen op het onderwerp en daar kwamen er steeds meer bij. Al vrij snel zaten we met z’n allen op het onderwerp en was ik nog steeds meewerkend voorman. Mijn belangrijkste leerpunt is dat ik meteen aan het begin overcapaciteit had moeten creëren en ik had mezelf uit de operatie moeten halen. Zodat er iemand binnen het team is die overzicht houdt over het onderwerp en afstand houdt. Nu hebben we twintig mensen in het team, een super goed team waar ik heel erg trots op ben. Er zitten mensen in mijn team die stuk voor stuk veel beter zijn in wat ze doen dan ik. Ik geniet ervan om te zien dat we met elkaar steeds meer de juiste dingen doen. En ik ben geen meewerkend voorman meer, maar leidinggevende van het team en probeer het overzicht te houden zodat we de juiste dingen doen.”

Hoe heeft jullie afdeling zich voorbereid op de tweede golf?

“De tweede golf is veel eerder gekomen dan we gedacht hadden. Wij hebben ons naar de zomer toe geworsteld, dat was keihard werken: ingewikkelde onderwerpen en alles was nieuw. We zijn met elkaar de zomer ingegaan met het idee dat we een aantal weken relatieve rust zouden krijgen, zodat we konden bijtanken en weer konden gaan knallen in de tweede golf. Maar die tweede golf is zo snel gekomen dat die rust er eigenlijk niet is geweest. Wat we wel hebben meegenomen, en dat vind ik heel belangrijk, is rolbewustzijn. Je zit in een partnership met onder andere het RIVM en het Ministerie van VWS . En je komt in een situatie dat helder moet zijn waarover iedereen gaat. In communicatie vind ik het belangrijk en goed dat we daar scherper op zijn gaan koersen, onder andere samen met onze nieuwe voorzitter Andre Rouvoet. Waar zijn de GGD’en voor verantwoordelijk en waarvoor niet. Een ander verschil is dat we meer mensen in het team hebben en met meer kwaliteit dingen voor elkaar krijgen. Ook omdat we nu simpelweg meer weten en meer cijfers hebben. In de eerste golf was nog zoveel onbekend.

Infectieziektebestrijding is al 100 jaar trial and error en dat is nog steeds zo. Als maatschappij denken wij dat alles planbaar is, stuurbaar is, dat is de wereld waarin we leven. En dan komt er ineens een virus en dat houdt zich daar niet aan. Dat is ingewikkeld. En dat maakt het lastig om een geoliede machine te zijn op een onderwerp wat zich maar beperkt laat voorspellen of sturen.”

Tot slot: wat was jouw grootste inzicht in de afgelopen tijd?

“Als ik kijk naar mijn eigen team, naar die dertien nieuwe mensen, die heb ik misschien allemaal één keertje fysiek gezien. Verder zien we elkaar digitaal. En wij moeten wel een team vormen om die enorme klus te klaren en keihard te werken. En wat maakt dat al die nieuwe mensen zich ook part of the team voelen? Voor mij is dat nog op kleine schaal met die dertien mensen. Maar als je dat bekijkt op grote GGD-schaal, daar hebben we er duizenden mensen bij moeten trekken die ook onderdeel van ons team vormen. Maar met de snelheid waarmee dit gaat en met de hoeveelheid mensen is het moeilijk om daar echt een team van te smeden. Terwijl zij wel allemaal potentiële ambassadeurs zijn van de GGD, dus dat wil je heel graag. En je ziet dat de politiek en de pers roept: pomp er nog wat mensen bij. Maar ook als geld niet het issue is, ga je voorbij aan het feit dat je die mensen wel neer kan zetten, maar dat je ook met elkaar een common ground moet vinden om die enorme klus te klaren. Dat zie ik als een van de grote communicatieve uitdagingen. Dat we met al die nieuwe mensen een groot GGD-team gaan vormen. Die mensen zijn allemaal potentiële ambassadeurs van de GGD en wellicht ook potentiële collega’s na corona.”