Lobbyen in de luwte? Vergeet het maar

Organisaties in alle soorten en maten opereren in een maatschappelijke omgeving die letterlijk en figuurlijk bij hen naar binnen kijkt. Deze maatschappelijke omgeving vraagt dat organisaties verantwoording afleggen en verantwoordelijkheid nemen. In ons boek besteden we ruim aandacht aan dat verschijnsel. De titel van het boek is niet voor niets Public affairs in maatschappelijk perspectief. De wisselwerking tussen de organisatie en de omgeving wordt steeds belangrijker voor het werk van de public-affairs professional.

Een van de veranderingen in de politiek, de economie en de maatschappelijke omgeving is dat vertrouwen in de handel en wandel van organisaties meer voorwaardelijk is geworden. Het maatschappelijk krediet van publieke en private organisaties is kwetsbaar. Tegelijkertijd klinkt de roep om transparantie en verantwoording luider.

Hoge verwachtingen

Organisaties worden niet alleen gereguleerd door wetten, ze worden ook in de gaten gehouden door een steeds mondiger publiek. De brede kritische aandacht was eerst gericht op het onderwerp milieu en later op een breed palet aan onderwerpen. Het publiek heeft hogere verwachtingen gekregen van het handelen van bedrijven, maar ook van overheden en non-gouvernementele organisaties. Tegelijkertijd neemt het vertrouwen in deze gevestigde organisaties af.

Binnen het algemene publiek zijn alerte burgergroepen of grassrootsorganisaties actief die zelf initiatieven ontwikkelen of zich verzetten tegen voorgenomen beslissingen of de uitvoering van beleid. Het zijn single issue groepen, naast de bredere beweging die van onder de maatschappelijke oppervlakte steeds vaker opduikt, over zaken waarover in de sociale media verontwaardiging ontstaan.

In de genen

Als organisaties zich meer en meer op de maatschappij richten, leveren ze daarvoor een deel van hun eigen beslissingsautonomie in. Maar er liggen ook kansen om zich te positioneren. Soms komt dit voort uit intrinsieke motivatie van het management of de medewerkers van de organisatie. Soms is het inspelen op een maatschappelijke beweging, omdat het commercieel voordeel op kan leveren voor de organisatie.

Dat maatschappelijke verantwoordelijkheid en verantwoording steeds meer good practice beginnen te worden, wil niet zeggen dat alle bedrijven en onderdelen van de overheid ‘om’ zijn en dit in de genen van hun organisatie hebben zitten. Waar in het verleden public affairs en lobbyen zich vaak buiten het publieke domein leken af te spelen, is dat nu steeds minder houdbaar. Organisaties en professionals in public affairs kunnen zich het niet langer permitteren om te denken dat ze voortdurend in de luwte van het debat kunnen blijven werken.