Tijd voor een crisishandboek voor een eventuele Corona-epidemie

Het aantal besmettingen met het Corona-virus (COVID-19) in Europa neemt toe. In Nederland zijn er nog geen concrete besmettingen gemeld, maar de kans dat dit binnenkort wel het geval zal zijn, is groot te noemen. Het is onlogisch om te verwachten dat dit Nederland bespaard zal blijven.

Ook het effect van het Corona-virus op de Nederlandse economie neemt toe. Naast de grote multinationals hebben al veel MKB-bedrijven te maken met het feit dat er geen onderdelen of materialen meer uit China komen, dat de hele productie in China stil ligt of dat bezoekers massaal afzeggen voor evenementen en congressen. Zij vragen zich terecht af wat dit voor hun bedrijf betekent. De overheid komt hen een beetje tegemoet door het mogelijk te maken voor medewerkers eventueel werktijdverkorting aan te vragen.

Opvallend is wel dat we in Nederland en binnen Nederlandse bedrijven nog vooral als buitenstaander kijken naar wat er in de wereld gebeurt. We volgen het nieuws, halen Nederlanders terug uit China en het Verre Oosten, maar zijn nog niet echt bezig met ons zelf voorbereiden op wat we moeten doen als het virus in Nederland zich snel gaat verspreiden.

Binnen de zorg is men – logisch en terecht – daar wel mee bezig. Hier zijn generieke handboeken beschikbaar voor het signaleren en beheersbaar houden van infectieziekten. Daar zijn de taken goed verdeeld.

Over wat andere organisaties en bedrijven doen,  is in de media en online nog weinig terug te vinden. Wellicht vertrouwt men er nog op de handboeken die in het begin van deze eeuw gemaakt zijn in het kader van uitbraken van de Mexicaanse griep, Ebola of SARS. De situatie is sinds die tijd echter wel veranderd, social media zijn belangrijker geworden en de informatie over wat de beste aanpak is, is wellicht aan een update toe.

Wat gebeurt er als we te maken krijgen met een grote uitbraak in Nederland? Wat moeten bedrijven doen om te voorkomen dat zij volledig lam worden gelegd door het Corona-virus? Hoe moeten burgers reageren? In WNL op Zondag een week geleden gaf de scheidende directeur van de NCTV al aan dat elke Nederlander zich er op moet voorbereiden om tijdens een ramp de eerste 72 uur voor zichzelf te kunnen zorgen. Nu zal een Corona-epidemie zich niet van het ene op het andere moment openbaren, maar toch. Welk bedrijf heeft zich al terdege voorbereid? Hoe ga je om met medewerkers die terug komen of op vakantie willen naar het Verre Oosten? Wat doe je als er een besmetting in jouw bedrijf of in de buurt van jouw bedrijf wordt gesignaleerd? Stuur je je mensen direct naar huis? Sluit je je bedrijf? Is het mogelijk voor iedereen thuis te werken? Wat doe je met je productie en met het leveren van producten aan je klanten? Wat doe je in deze tijd van fakenieuws als er geruchten de ronde doen via social media over een eventuele besmetting? En wat als die gekoppeld worden aan jouw bedrijf?  En wat doe je als supermarkt en aanbieder van essentiële infrastructuur: welke keuzes maak je. Wat doe je als mensen massaal gaan hamsteren, zoals in China het geval is geweest? Ben je daar op voorbereid? Laat je de trams en treinen gewoon doorrijden? Vragen te over.

Wellicht is het tijd – nu het nog kan – om de crisishandboeken die in het verleden gemaakt zijn, af te stoffen en ze weer een keer door te nemen en taken te verdelen. En als die er niet zijn, is het nu verstandig een dergelijk handboek te maken: als je er je goed op voorbereidt, overvalt het je te zijner tijd niet.  Maak ook een lijst van betrouwbare bronnen – lokaal en nationaal – waar je terecht kunt voor informatie. Denk daarbij niet alleen aan het RIVM, de GGD of de overheid, maar ook bijvoorbeeld aan het Novel Coronavirus Information Center van Elsevier.

Laten we hopen dat het niet nodig is.