Elke ochtend opent het nieuws met berichten uit Nederland, Europa en de rest van de wereld die zo absurd zijn dat zelfs de beste scenarioschrijver ze niet had kunnen bedenken. Trumps plannen om delen van andere landen te annexeren, de Duitse verkiezingen waarin plots het cordon sanitaire rond de AfD doorbroken wordt, of de zoveelste ruzie tussen Wilders en NSC of VVD—het nieuws roept verbazing, verontwaardiging, angst, enthousiasme of zelfs humor op, maar saai is het allerminst.

Deze lawine aan ontwikkelingen raakt ons allemaal: ondernemers, werknemers, onderzoekers, jongeren—niemand blijft onaangetast. Polarisatie neemt toe, en daarmee brokkelt het vertrouwen in de democratie af. Maar democratie kan niet functioneren zonder vertrouwen. Het is de fundering waarop ons systeem rust: het geloof dat de democratie werkt, dat politici alle burgers vertegenwoordigen en dat minderheden niet worden buitengesloten. Onze democratische rechtsstaat is er voor iedereen. Maar zodra dat vertrouwen wankelt, wankelt de democratie zelf.

Toch hebben we decennialang laten zien dat we in staat zijn een sterke democratie te bouwen. Nederland is een land waarin burgers, overheid, politiek, NGO’s en bedrijven samen verantwoordelijkheid hebben genomen. Dat evenwicht mag nu niet verloren gaan door wantrouwen en polarisatie. Dit is hét moment om ons uit te spreken, om actief te kiezen voor vertrouwen, voor samenwerking en voor de kracht van de democratie. Want als we de afbraak van vertrouwen laten gebeuren, geven we de democratie langzaam uit handen.

Er is nog genoeg reden tot optimisme. Er zijn politici die hun verantwoordelijkheid nemen, ambtenaren die openstaan voor nieuwe initiatieven, bedrijven die hun maatschappelijke rol serieus nemen, NGO’s die vasthoudend blijven strijden voor sociale doelen, en journalisten die onafhankelijk en met nuance verslag doen. Wij allemaal hebben de kans én de plicht om bij te dragen. Door samen te werken en verbinding te zoeken, kunnen we het vertrouwen in onze democratie niet alleen behouden, maar zelfs versterken.

Door Sybrig van Keep