‘Waarom zou je in vredesnaam nog onaardig zijn?’

Met de campagne #Doeslief riep SIRE (Stichting Ideële Reclame) Nederlanders afgelopen jaar op om aardiger en respectvoller met elkaar om te gaan. SIRE legde aan de hand van treffende statistieken alledaagse onaardigheid bloot. In 2018 bevatten 146.571 scheldtweets bijvoorbeeld het woord kanker – kan dat niet anders? #Doeslief werd intensief opgepikt en leidde niet alleen tot bewustwording, maar ook tot gedragsverandering en maatschappelijke initiatieven. Daarom maakt de campagne dit jaar kans op de Issue Award, die op 23 januari wordt uitgereikt in De Balie. Wij spraken SIRE-directeur Lucy van der Helm in aanloop naar de uitreiking over het succes van het genomineerde #Doeslief.

Waarom kwam SIRE juist afgelopen jaar met een campagne over onaardig gedrag?

‘We bedenken onze onderwerpen altijd vanuit een onderbuikgevoel. Dat zei ons dat Nederland aan het verharden en polariseren is. Nederlanders zien dat zelf ook: bijna 90 procent van hen vindt dat we aardiger tegen elkaar kunnen zijn. Deze campagne is een spiegel van deze tijd, daarom was hij ook zo succesvol.’

Waar zit hem dat succes van #Doeslief dan in?

‘De grootste winst is dat heel veel Nederlanders – meer dan de helft – op de een of andere manier in actie is gekomen. Er is op het eigen gedrag gelet, anderen zijn aangesproken op onaardig gedrag, de hashtag is gebruikt en er is veel over het onderwerp gediscussieerd. Die bewustwording is belangrijk, want mensen hebben hun eigen onaardige gedrag vaak niet eens door. Terwijl aardig zijn zo simpel is, en het je zelf ook nog eens een goed gevoel geeft. Gedragsverandering voor bijvoorbeeld minder alcoholgebruik of gezonder eten vereist een grotere inzet van mensen. Aardig zijn is een kleine moeite. Waarom zou je dan in vredesnaam nog onaardig zijn?’

Hoe verklaar je dat deze campagne tot zoveel Nederlanders is doorgedrongen?

‘Het is ten eerste een goed onderwerp dat sterk leeft in de samenleving. Daarnaast is het simpele maar sterke ‘#Doeslief’ zo herkenbaar en heel makkelijk te gebruiken, zowel off- als online. De drempel was daardoor heel laag om er iets mee te doen. Tenslotte zorgt de zware media-inzet voor een enorme zichtbaarheid voor de campagne.’

In het onderzoek voorafgaand aan de campagne constateren jullie iets opvallends: Gemiddeld genomen vinden mensen hun eigen gedrag veel socialer en aardiger dan dat van anderen. Waar komt die foute inschatting vandaan?

‘Dat zien we eigenlijk in ieder onderzoek terugkomen. Gemiddeld genomen schatten we ons eigen gedrag altijd beter in dan het gedrag van een ander. Dat noemen we morele superioriteit. Het is dus niet verrassend dat mensen zichzelf bovengemiddeld aardig vinden. #Doeslief gebruik je niet alleen om anderen aan te spreken, maar nodigt ook uit om naar je eigen gedrag te kijken.’