Stakeholdermanagement

Wat is stakeholdermanagement en waarom is het van belang?

Bij projecten en bedrijfsactiviteiten van een bedrijf zijn altijd meerdere betrokkenen. Dit kunnen bijvoorbeeld consumenten, medewerkers of aandeelhouders zijn. Deze partijen worden ook wel stakeholders genoemd. Stakeholders kunnen worden gezien als partijen waar het bedrijf niet zonder zou kunnen bestaan, het zijn alle belanghebbenden bij de organisatie en ook de mensen die door de keuzes van de desbetreffende organisatie worden beïnvloedt.

Stakeholdermanagement geeft inzicht in gemeenschappelijke en tegengestelde belangen. Het maakt duidelijk wie je voor- en tegenstanders zijn, wie voor een issue belangrijk is en wie niet en hoe alle partijen zich tot elkaar verhouden. Die kennis helpt de organisatie om per stakeholder de juiste strategie te kiezen. Het creëren van een draagvlak voor het desbetreffende project én het bieden van een veilige omgeving voor alle individuen staan bij stakeholdermanagement voorop.

Hoe breng je stakeholders in kaart?

Een goede stakeholderaanpak start met het maken van een longlist. Je inventariseert welke personen of organisaties allemaal met het issue te maken hebben. Om hun intenties te inventariseren, onderzoek je per stakeholder de volgende criteria: staat hij positief, negatief of neutraal tegenover het issue (houding), heeft hij een formele machtspositie om het beleid rondom een issue aan te passen (beslissingsmacht), beschikt hij over veel invloed op de manier waarop er over het issue of de organisatie wordt gedacht en geschreven (opiniemacht), heeft hij zelf belang bij het issue (belang) en is hij snel geneigd om grootschalig actie te ondernemen (actiebereidheid). Vervolgens schaal je elke stakeholder in op basis van deze vijf criteria en visualiseer je dit in een matrix. De laatste en wellicht ook belangrijkste vraag die je je moet stellen bij een issue, is wie c.q. welke organisatie issue-eigenaar is. Van degene die zich opwerpt als issue-eigenaar wordt verwacht dat hij gaat bijdragen aan de oplossing van het issue: door nieuw beleid te implementeren of door breed aandacht voor het issue en oplossingsrichtingen van anderen te vragen.

Model stakeholderstrategie

Iedere stakeholder of belanghebbende heeft een eigen strategie/aanpak nodig.

Dit overzicht helpt je te bepalen hoe je stakeholders het beste kunt benaderen en wie je voor- en tegenstanders zijn. Voorstanders vragen immers om een andere aanpak dan tegenstanders of stakeholders die nog geen positie hebben ingenomen.

Betrekken

Linksboven in het overzicht vind je de stakeholders waarbij het belangrijk is ze te betrekken bij het desbetreffende project. Er is hier voornamelijk sprake van stakeholders die veel invloed hebben. Strategieën die bij deze stakeholders worden ingezet kunnen monitoring, informeren en inspreken zijn.

Dichtbij houden

Hiernaast vind je stakeholders met veel invloed en belang. Deze zijn zeer cruciaal bij het potentiele succes van het project. Het is de groep waar vaak de meeste aandacht heen gaat, je wil deze groep namelijk bij uitstek dichtbij houden. Zoals in het overzicht te zien is, komen hier dan ook veel verschillende strategieën aan te pas: monitoren, informeren, inspreken, consulteren, samenwerken en coproduceren.

In de gaten houden

Deze groep stakeholders heeft de minste invloed en het minste belang bij het project. Monitoren zal bij deze groep de voornaamste bezigheid zijn. Af en toe kan deze groep ook worden geïnformeerd, maar dit zal niet op zeer frequente basis hoeven te gebeuren.

Zie ook: de ringen van invloed.

Gehoord voelen

Ten slotte is er een groep stakeholders die zich gehoord moeten voelen. Kenmerkend aan deze groep is veel belang en weinig invloed. Qua strategieën kan hierbij worden gedacht aan monitoren, informeren en consulteren.

Daarnaast laat het overzicht je zien wie je voor- en tegenstanders zijn. Voorstanders vragen immers om een andere aanpak dan tegenstanders of stakeholders die nog geen positie hebben ingenomen. Vooral de twijfelende stakeholders kunnen belangrijk zijn of worden. Ze weten vaak nog niet waar hun voorkeur ligt. Daar liggen dus kansen. Informeer hen uitvoerig over de voordelen van je plan, idee of beleid. Misschien laten ze zich overhalen om je te steunen. Maar misschien zijn ze bang zijn om andere stakeholders voor het hoofd te stoten. Bedenk in dat geval hoe je hen tot voorstander kunt maken zonder hun relatie onder druk te zetten.

De scores op deze vijf criteria kun je op verschillende manieren in een grafiek tegen elkaar afzetten. Vooral wanneer je de invloed van een stakeholder op de opinie en de beslissingen rondom een issue afzet tegen het belang van die stakeholder bij een issue, krijg je goed zicht op hoe je de verschillende stakeholders moet betrekken bij je activiteiten.